Dopuszczalne stężenia substancji szkodliwych ulegną zmianie. Rząd pracuje nad nowym rozporządzeniem (2024)

Najwyższe dopuszczalne stężenia niektórych substancji szkodliwych ulegną zmianie. Minister rodziny, pracy i polityki społecznej w porozumieniu z ministrem zdrowia przygotowują rozporządzenie zmieniające normy najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Projekt nowego aktu prawnego opublikowano na stronach Rządowego Centrum Legislacji; został on skierowany do uzgodnień międzyresortowych.

Celem nowego rozporządzenia jest wdrożenie do prawa krajowego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.

Rząd chce, żeby zmiany weszły w życie 5 kwietnia 2024 r. – do tego dnia Polska ma obowiązek wdrożenia dyrektywy 2022/431.

REKLAMA

Autopromocja

Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)

Wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego przepisami Kodeksu pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.

Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh)

Wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina.

Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP)

Wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie.

Normy zmienią się w odniesieniu do siedmiu substancji

Projektowane rozporządzenie ma zmienić normy dla siedmiu substancji szkodliwych. Są nimi:

Benzen
- do 4 kwietnia 2026 r. – NDS będzie wynosić jak dotychczas 1,6 mg/m³ (0,49 ppm),
- od 5 kwietnia 2026 r. –0,66 mg/m³ (0,2 ppm).
Akrylonitryl
- do 4 kwietnia 2026 r. – NDS będzie wynosić jak obecnie2 mg/m³ , NDSCh 10 mg/m³.
- od 5 kwietnia 2026 r. – NDS1 mg/m³ (0,45 ppm),NDSCh) – 3 mg/m³ (1,4 ppm),
Nikiel (Ni) i jego związki – w przeliczeniu na Ni,wartości NDS będą określone osobno dla niklu metalu–w przeliczeniu na Ni (zostanie dodany nowy normatyw) oraz dla związków niklu–w przeliczeniu na Ni.
- do 17 stycznia 2025 r.– dla związków nikluw przeliczeniu na Ni, będzie obowiązywała nowa wartość dopuszczalna wynosząca 0,1 mg/m³ (NDS) dla frakcji wdychalnej,
- od 18 stycznia 2025 r.– dla związków nikluw przeliczeniu na Ni, wartości NDS będą wynosić 0,01 mg/m³ dla frakcji respirabilnej i 0,05 mg/m³ dla frakcji wdychalnej,
- dla nowododanego normatywu nikiel metal–w przeliczeniu na Ni, wartość NDS wyniesie 0,25 mg/m³.
1-Naftyloamina – wartość NDS wzrośnie z obecnej 0 mg/m³ do 3,5 mg/m³, bez ustanawiania NDSCh
Ftalan dibutylu – wartość NDS zostanie obniżona z 5 mg/m³ do 0,6 mg/m³, bez ustanawiania NDSCh.
Ftalan bis(2-etyloheksylu) – wartość NDS ulegnie obniżeniu z 1 mg/m³ do 0,8 mg/m³ bez ustanawiania NDSCh (którego wartość wynosi obecnie 5 mg/m³).
Izopren – wartość NDS spadnie z 100 mg/m³ do 8 mg/m³ (2,8 ppm), bez ustanawiania NDSCh (obecnie: 300 mg/m³).

Nowe substancje w rozporządzeniu

Wykaz czynników chemicznych, który zawiera załącznik do rozporządzenia zostanie poszerzony o dwanaście nowych substancji chemicznych. Nowe rozporządzenie określi wartości dopuszczalnych stężeń tych substancji. Są nimi:

Czerwień zasadowa 9 – wartość NDS 0,02 mg/m³, bez ustalania wartości NDSCh iNDSP (najwyższego dopuszczalnego stężenia pułapowego).
N-Metyloformamid – wartość NDS 3,3 mg/m³, bez ustalania wartości NDSCh iNDSP.
2-Metoksypropan-1-ol – wartość NDS 20 mg/m³, wartość NDSCh 40 mg/m³, bez ustalania wartości NDSP.
Dekan-1-ol i jego izomery: dekan-2-ol, dekan-3-ol, dekan-4-ol i dekan-5-ol – wartość NDS 30 mg/m³, wartość NDSCh 60 mg/m³, bez ustalania wartości NDSP.
5-Chloro-2-metylo-2H-izotiazol-3-on i 2-metylo-2H-izotiazol-3-on (masa poreakcyjna 3:1) – wartość NDS 0,2 mg/m³, wartość NDSCh 0,4 mg/m³, bez ustalania wartości NDSP.
2,6-Di-tert-butylo-4-metylofenol – wartość NDS 10 mg/m³, bez ustalania wartości NDSCh i NDSP.
1-Etylo-2-pirolidon – wartość NDS 30 mg/m³, wartość NDSCh 60 mg/m³, bez ustalania wartości NDSP.
Enfluran – wartość NDS 38 mg/m³ (5 ppm), bez ustalania wartości NDSCh i NDSP.
Fosforan trifenylu – wartość NDS 10 mg/m³, bez ustalania wartości NDSCh i NDSP.
Ftalan diizobutylu (DBP) – wartość NDS 4 mg/m³, bez ustalania wartości NDSCh i NDSP.
Metakrylan 2,3-epoksypropylu – wartość NDS 0,3 mg/m³ (0,05 ppm), wartość NDSCh 0,6 mg/m³ (0,1 ppm), bez ustalania wartości NDSP.
Oksym butan-2-onu – wartość NDS 1 mg/m³ (0,3 ppm), wartość NDSCh 3 mg/m³ (0,9 ppm), bez ustalania wartości NDSP,.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy – projekt z dnia 16 stycznia 2024 r.

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1286 z późn. zm.)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iRady (UE) 2022/431zdnia 9marca 2022r. zmieniająca dyrektywę 2004/37/WE wsprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy (Dz. Urz. UE L 88z16.03.2022r., str. 1)